TY - CONF ID - 10442/14390 A1 - Χατζόπουλος, Μ. Y1 - 2009/// T1 - “Ομόνοια” και “εκδίκηση” στη σκέψη του Βενιαμίν Λεσβίου T2 - Αγία Σιών: Επιστημονική Επετηρίς Iεράς Μητροπόλεως Μυτιλήνης, Ερεσού και Πλωμαρίου. Νεοελληνικός Διαφωτισμός. Η περίπτωση του Βενιαμίν Λέσβιου: πρακτικά του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου: Πλωμάρι, 19-20 Ιουνίου 2009 JF - Νεοελληνικός Διαφωτισμός. Η περίπτωση του Βενιαμίν Λέσβιου VL - 4 PB - Ιερά Μητρόπολη Μυτιλήνης, Ερεσού και Πλωμαρίου SP - 200–214EP - UR - https://hdl.handle.net/10442/14390 N2 - Το άρθρο ιχνηλατεί την εξελικτική πορεία ενός πλαισίου ηθικών αρχών που διατύπωσε ο Βενιαμίν Λέσβιος, από την αρχική εκφορά του με αφορμή τις προεπαναστατικές διδακτικές και ποιμαντικές μέριμνες της προεπαναστατικής εποχής, μέχρι την αναδιατύπωσή του μέσα στην Επανάσταση του ‘21. Ο Βενιαμίν κήρυττε προεπαναστατικά ότι οι πράξεις εκδίκησης σπέρνουν τη διχόνοια ενώ οι πράξεις αποφυγής της θεμελιώνουν την ομόνοια μέσα σε μια κοινότητα ανθρώπων. Με αφορμή τον εμφύλιο σπαραγμό στο νησί της Σάμου το 1822, ο Βενιαμίν αντιστρέπει πλήρως το σχήμα αυτό: θεωρεί παράνομη την εκδίκηση που ζητείται από ομοεθνείς, νοούμενοι ως σώμα που ενώνεται με κοινή θρησκευτική πίστη κι ένα δημοκρατικό κεντρικό σύστημα διακυβέρνησης («Διοίκησις»), και νόμιμη την εκδίκηση που ζητείται από αλλοεθνείς στο μέτρο που αυτοί είναι αλλόδοξοι και κυβερνούν αυθαίρετα και τυραννικά. Το νέο σχήμα συμπληρώνεται με μια σύστοιχη μεταβολή στην έννοια της ομόνοιας. Ενώ ο Βενιαμίν προεπαναστατικά θεωρεί τη «μη εκδίκηση» προϋπόθεση της ύπαρξης ομόνοιας, μέσα στο πλαίσιο των νέων κοινωνικών και πολιτικών αναγκών που γεννά ο Αγώνας, η ομόνοια καθίσταται προϋπόθεση της εκδίκησης: οι Έλληνες οφείλουν να ομονοούν, υποστηρίζει τώρα ο Βενιαμίν, για να είναι σε θέση να λαμβάνουν εκδίκηση από τους αλλόθρησκους και αλλοεθνείς τυράννους τους. ER -