Περίληψη: | Η μελέτη με τίτλο «Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1996-2010, Βιβλιομετρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά», αποτέλεσμα συλλογικής εργασίας, είναι η δεύτερη κατά σειρά, την έκδοση της οποίας καθιερώνει το ΕΚΤ, με σκοπό τη δημιουργία αξιόπιστης βάσης παρουσίασης και παρακολούθησης της εξέλιξης των στοιχείων που προσδιορίζουν το ερευνητικό περιβάλλον της Ελλάδας, συγκρινόμενο με το αντίστοιχο των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Στις προθέσεις μας είναι να συμμετέχουμε με στοιχεία στην ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και την κατανόηση των ικανοτήτων του ελληνικού συστήματος 'Ερευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΤΑΚ). Οι επιστημονικές δημοσιεύσεις σε περιοδικά, αποτελούν τον παραδοσιακό δείκτη της ερευνητικής δραστηριότητας. Το αποτέλεσμα της ερευνητικής δραστηριότητας, είθισται να αξιολογείται με βάση την ποσότητα των επιστημονικών άρθρων που παράγει και του μεριδίου που τα άρθρα κατέχουν στον παγκόσμιο χάρτη, του μεριδίου των αναφορών που λαμβάνουν, των συνεργασιών που διαμορφώνονται για την παραγωγή τους. Φυσικά, τα άρθρα σε διεθνή περιοδικά δεν είναι τα μόνα αποτελέσματα της ερευνητικής δραστηριότητας. Άρθρα σε εθνικά επιστημονικά περιοδικά, βιβλία, μονογραφίες, μελέτες, συνέδρια, πατέντες, εργασίες στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής δραστηριότητας, αποτελούν στοιχεία που απαιτείται να συλλεχθούν και να τύχουν επεξεργασίας ώστε να είναι δυνατή μία πιό ολοκληρωμένη αποτύπωση της ερευνητικής δραστηριότητας. Επιπλέον δεδομένα που σχετίζονται με τη χρήση πληροφοριακών πηγών μέσω του Διαδικτύου παράγουν επίσης στοιχεία που έχουν αρχίσει να καταγράφονται και να απεικονίζονται με δείκτες. Παρόλα αυτά η χρήση των βιβλιομετρικών δεικτών που βασίζονται στην ανάλυση των δημοσιεύσεων σε επιστημονικά περιοδικά, έχει μακρά παράδοση για τη μέτρηση της ερευνητικής δραστηριότητας σε εθνικό επίπεδο και καταγράφεται τόσο στη βιβλιογραφία με τη συνεχή εξέλιξη των δεικτών και των μεθοδολογιών που αναπτύσσονται για τη χρήση τους, όσο και από την πληθώρα των μελετών που εκδίδονται σε συστηματική βάση από αρκετές χώρες. Στην παρούσα μελέτη προσδιορίζονται οι καθιερωμένοι βιβλιομετρικοί δείκτες που αποτυπώνουν την τρέχουσα πραγματικότητα της ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας, με τρόπο αξιοποιήσιμο στο επίπεδο της διαμόρφωσης πολιτικών, έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας. Τα κύρια ευρήματα που παρουσιάζονται προέκυψαν από την ανάλυση και επεξεργασία στοιχείων που αντλήθηκαν από τις βάσεις δεδομένων της Thomson Reuters αφού υπέστησαν τον απαιτούμενο «καθαρισμό». Η έλλειψη αξιόπιστων στοιχείων ΕΤΑΚ για την Ελλάδα από το 2007 έως σήμερα δεν επέτρεψε τον προσδιορισμό και άλλων καθιερωμένων δεικτών που σχετίζονται με την παραγωγικότητα στη βάση του ερευνητικού δυναμικού και του ισοδύναμου πλήρους απασχόλησης, και την απόδοση της ερευνητικής δραστηριότητας με βάση τη χρηματοδότησή της. Δεδομένου ότι η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας κινείται άμεσα για τη συγκέντρωση των σχετικών στοιχείων, εκτιμούμε ότι στην επόμενη έκδοση θα είμαστε σε θέση να τους προσδιορίσουμε ώστε να υπάρχει πλήρης αντιστοίχηση με τις μελέτες που γίνονται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η μελέτη περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για 81 φορείς που ομαδοποιούνται σε 8 κατηγορίες. Η εικόνα των φορέων δίνεται με βάση τους δείκτες που παρουσιάζουν, αλλά και συγκριτικά με τους άλλους φορείς της κατηγορίας που ανήκουν και του συνόλου των φορέων της μελέτης. Για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της μελέτης, επιλέχθηκε η ηλεκτρονική έκδοση, η οποία με τον τρόπο που υλοποιήθηκε επιτρέπει στους αναγνώστες πολύπλευρη και πλήρη κατανόηση των αποτελεσμάτων. Η διαδραστικότητα των διαγραμμάτων μας επέτρεψε να «δώσουμε» πολύ περισσότερη πληροφορία από ότι θα μπορούσε να παρουσιαστεί σε μία έντυπη έκδοση, χωρίς να καταστεί «κουραστική» για τον αναγνώστη. Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού περιβάλλοντος της έκδοσης κατέστη δυνατή με την αξιοποίηση ανθρωπίνων πόρων του έργου Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας – Κοινωνικά Δίκτυα / Περιεχόμενο Παραγόμενο από Χρήστες. Λόγω του ότι αυτού του τύπου οι μελέτες είναι σχετικά νέες σε διεθνές επίπεδο, αλλά και σε εθνικό ακόμη περισσότερο, υπάρχουν πολλά θέματα που είναι ανοικτά σε ποικίλες ερμηνείες. Για το λόγο αυτό έχει προβλεφθεί σε κάθε κεφάλαιο της έκδοσης η δυνατότητα υποβολής σχολίων από τους αναγνώστες. Πρόθεσή μας είναι να συγκεντρώσουμε και να δημοσιοποιήσουμε τα σχόλια τα οποία ελπίζουμε ότι θα συμβάλλουν σε ένα δημιουργικό διάλογο. Greek Scientific Publications 1996-2010: Bibliometric analysis of Greek publications in international scientific journals” is the second edition of EKT’s established study series which records scientific publishing activity in Greece and its international impact. The study series –a result of collaborative work– aims to create a consistent ground for monitoring and presenting data for the research environment in Greece and thus to enable correlations with levels of research activity in EU and OECD countries. Our goal is to provide reliable evidence on the Greek research area, point to its strengths and contribute to a broader understanding of the potentials and challenges of Reseach and Development (R&D) in Greece. Scientific publications are the main output of research activity. Research output is traditionally measured on the basis of the overall amount of scientific publications, its share in the international realm, the share of citations received, the number of scientific collaborations and a range of other indicators. However, scientific publications are only a part of a country’s research output. Publications in national scientific journals, books, monographs, studies, conferences, patents, academic workshops are all valuable pieces of data which, if processed efficiently, provide a comprehensive picture of research activity at a country level. There is also a recent tendency to record additional data which emerges from online informational resources. Among all these sources of data in research activity, scientific publications remain a basis for recording and mapping research activity at a national level. Following a long tradition, bibliometric indicators of scientific publications are metrics widely used as measures of scientific activity in a plethora of relevant studies issued by many countries. At the same time, methodologies are constantly evolving to address each country's particularities and needs. This study produces widely used bibliometric indicators to describe reality in Greek research environment so that results can be further used at the level of policy making in research, technology and innovation. Data was drawn from the Thomson Reuters databases. Since 2007, there is a lack of available data on Research and Development (R&D) which prevented us from producing additional research indicators which correlate a researcher’s productivity and its share in available research funding. However, the General Secretary of Research and Technology (GSRT) is currently planning the collection of all essential data. The study’s next edition will fully exploit this data to produce additional research indicators, similar to those found in equivalent studies at the European level. The current study produced indicators and detailed data for 81 institutions across 8 categories. Along with indicators at the single level of institutions, the study also presents comparative figures regarding their performance. The creation of the study’s electronic format was funded by NISRT (National Information System for Research and Technology- Social Networks/ User Generated Content). In the study’s electronic edition, readers can access all relevant data and figures and gain a valuable interactive experience which enables them to comprehend results easily in a multimodal way. Having realized that studies of this kind are relatively new and have evoked a number of debated issues at a national level which are still open to public discussion, we invite readers to submit their online comments at the end of each chapter. Our aim is to collect and publish these reviews so that we identify issues for further development and contribute to the public dialogue surrounding evaluation of research activity both at national and international level. |