Ο Τομέας Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητος ιδρύθηκε το 1979 από τον ακαδημαϊκό Μ.Β. Σακελλαρίου με στόχο τη δημιουργία πυρήνος συστηματικών ερευνών γύρω από τη μελέτη της Αρχαιότητος, ιδιαίτερα σε θεματικές περιοχές και σε χρονολογικές περιόδους, όπου η καθυστέρηση της έρευνας παρείχε έδαφος για  θετική ελληνική συμβολή στον διεθνή επιστημονικό στίβο της σπουδής της Αρχαιογνωσίας. Σήμερα στον τομέα ερευνώνται όλες οι εκφάνσεις της ελληνικής αρχαιότητος από τους προϊστορικούς χρόνους, έως το τέλος του αρχαίου κόσμου τον Ζ' αιώνα μ.Χ. Τα προγράμματα και έργα του Τομέα έχουν ως αντικείμενο την μελέτη της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας, με στόχο την ανανέωση των αρχαιογνωστικών σπουδών μέσα από τη συστηματική συλλογή, επεξεργασία και μηχανοργάνωση τεκμηρίων φιλολογικών πηγών, επιγραφών, νομισμάτων και άλλων αρχαιολογικών ευρημάτων και τη συστηματική διερεύνηση τομέων όπως η αρχαία ιδεολογία και τέχνη, η τεχνολογία και μέτρηση, η οικονομία και η κοινωνική κινητικότητα.