Τίτλος :	Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις "Επιστήμης Κοινωνία", 2013: Παλιά και νέα φτώχεια και η εξουσία του χρήματος (Β΄ Κύκλος Ομιλιών)
Εξειδίκευση τύπου :	Εκδήλωση
Διοργανωτής συνάντησης :	Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ) / Τµήµα Βυζαντινών Ερευνών (ΚΒΕ)
Εκδότης:	Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ)
Ημερομηνία:	2013-01
Γλώσσα :	Ελληνικά
Περίληψη :	Η φτώχεια, όπως και αν αυτή ορίζεται ή αντιμετωπίζεται μέσα στον ιστορικό χρόνο (θέμα που μελετάται στον παρόντα Κύκλο), υπήρξε πάντα η αποκλειστική συνοδός της εξουσίας του πλούτου. Αν σήμερα τα οικονομικά και τα στατιστικά μεγέθη την ορίζουν ανά χώρα και κοινωνία, ως την έλλειψη πόρων για την ικανοποίηση βασικών ανθρώπινων αναγκών, τα μεγέθη αυτά και τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά δεν υπήρξαν πάντα συγκεκριμένα, ούτε επαρκώς διακριτά και μετρήσιμα. Η αδιαφορία των πλουσίων ή η φιλανθρωπία και ο ευεργετισμός συσκότιζε την αόρατη, κρυμμένη ή χωρίς κυρίαρχο λόγο αλλά πάντα απειλητική πενία κατά την αρχαιότητα. Στη συνέχεια κατά τους χριστιανικούς χρόνους μέρος από την εξουσία του πλούτου υιοθέτησε τα κηρύγματα για την παρηγορητική πτωχεία και κοινοκτημοσύνη δημιουργώντας την αγιοσύνη της εξαθλίωσης και την ενάρετη πενία. Θεωρείται πάντως ως προσφορά και κατάκτηση των Μέσων Χρόνων ο κυρίαρχος θεολογικός αλλά και κοινωνικός λόγος για την πενία που οδήγησε σε πρακτικές ανακούφισης, περίθαλψης των ενδεών και εξαθλιωμένων. Βέβαια κατά μια άποψη η φτώχεια είναι η κόκκινη σέλα στο άλογο της κάθε εξουσίας και πάνω της κάθεται ο πλούτος που «ευεργετώντας» χαλιναγωγεί. Όταν όμως η χαλιναγώγηση των εξαθλιωμένων δεν ήταν πλέον δυνατή ή όταν οι αόρατοι διεκδικούσαν και γίνονταν ορατός κίνδυνος, καθώς πλήθαιναν κατά εποχές μετά από την αποδιάρθρωση της ευημερίας, η αντίληψη για τους φτωχούς και η αντιμετώπισή τους άλλαζε δραματικά. Προβάλλεται πλέον η πολλαπλή επικινδυνότητα της φτώχειας για την κοινωνία. Η φτώχεια θα θεωρηθεί η μήτρα της επανάστασης και του εγκλήματος. Η νεωτερικότητα, μάλιστα, θα δημιουργήσει αστυνομικά, σωφρονιστικά ή και ανά περίπτωση ανθρωπιστικά συστήματα αντιμετώπισης, οι δε ανακριβείς τρόποι θεώρησης του κοινωνικού αποκλεισμού θα κυριαρχήσουν. Ταυτόχρονα θα κριθούν ως επιβεβλημένες κάποιες πρόνοιες για την αποδυνάμωση ή αποφυγή των κοινωνικών εκρήξεων. Στον παρόντα Κύκλο με θέμα «Παλιά και νέα φτώχεια και η εξουσία του χρήματος» πιθανότατα δεν υπάρχει τίποτε το παλιό και τίποτε το νέο αναφορικά με την ίδια τη συνθήκη της φτώχειας και της εξουσίας, καθόσον διαπιστώνεται το αναλλοίωτα διαρκές τους στην ιστορία. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που αποφύγαμε, εκτός των άλλων, την ιστορική εξέταση του θέματος κατά τον «πλούσιο» αιώνα που μας άφησε αλλά και στο σήμερα που πτωχοποιεί: για αυτά θα άξιζε να αφιερωθεί ένας άλλος κύκλος. Και μπορεί όλα να αλλάζουν και όλα ίδια να μένουν, αλλά εμείς ας σταθούμε και ας μελετήσουμε τα κηρύγματα, τις θεωρήσεις, τις δράσεις, κάποιες ακραίες κάποιες φιλάνθρωπες, πολιτικά, οικονομικά ή κοινωνικά συμφέρουσες. Έτσι αν οι παλαιοί κήρυτταν ότι ο πλούτος μπορεί να δικαιωθεί με την ελεημοσύνη, αλλά και ο φτωχός με την υπομονή, η ιστορία μάς υπενθυμίζει ότι υπάρχουν εποχές, σαν τη δική μας, που τόσο ο πλούτος όσο και η υπομονή εξαντλούνται, με απρόβλεπτες συνέπειες, ώστε να καθίσταται η ενασχόλησή μας με το θέμα ιδιαίτερα επίκαιρη, επείγουσα και χρήσιμη.
Ημ/νία έναρξης εκδήλωσης :	2013-01-15
Ημ/νία λήξης εκδήλωσης :	2013-02-26
Τόπος εκδήλωσης:	Αθήνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Αμφιθέατρο Λ. Ζέρβα, Bασ. Κωνσταντίνου 48)
Θεματική κατηγορία:	[EL] Ιστορία (Γενικά)[EN] History (General) [EL] Αρχαία Ελλάδα[EN] Ancient Greece [EL] Ρωμαϊκή εποχή, 140 π.Χ.-323/476 μ.Χ.[EN] Roman epoch, 140 B.C.-323/476 A.D. [EL] Ιστορία της κεντρικής Ευρώπης[EN] History of Central Europe [EL] Κοινωνική ιστορία και συνθήκες. Κοινωνικά προβλήματα. Κοινωνικές μεταρρυθμίσεις[EN] Social history and conditions. Social problems. Social reform [EL] Οικονομική ιστορία και συνθήκες[EN] Economic history and conditions [EL] Φιλοσοφία, Ψυχολογία, Θρησκεία[EN] Philosophy, Psychology, Religion [EL] Πολιτικές Επιστήμες[EN] Political Sciences [EL] Καλές τέχνες[EN] Fine Arts
Λέξεις-Κλειδιά:	Φτώχεια Πενία Δημοκρατία Πλούτος Φιλανθρωπία Ελεημοσύνη Εξουσία Κοινωνία Κοινωνικό ζήτημα Ευαγή ιδρύματα Ελληνική αρχαιότητα Ρωμαϊκή αρχαιότητα Βυζαντινή αυτοκρατορία
Αποτελείται από :	Φτώχεια και εξουσία. Εισαγωγική θεώρηση, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις, 1η Εκδήλωση Φτώχεια στα νεότερα χρόνια: Η επικινδυνότητα της φτώχειας και τα συστήματα αντιμετώπισής της, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις, 7η Εκδήλωση Ευημερία και φτώχεια: Μια δύσκολη σχέση και οι αναγνώσεις της, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις, 6η Εκδήλωση Η φτώχεια των πλουσίων ή πολιτική για τους φτωχούς, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις, 5η Εκδήλωση Η κοινωνική προστασία των ενδεών στην ελληνοβενετική ανατολή, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις, 4η Εκδήλωση Πενία και πλούτος στο Βυζάντιο: Μια σκληρή πραγματικότητα και η φιλάνθρωπη μετατόπιση, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις, 3η Εκδήλωση Πενία στην αρχαιότητα: Ορατός και αόρατος συνοδός της ευμάρειας, Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις, 2η Εκδήλωση
Σημειώσεις:	Ερευνητικη ομάδα ΕΙΕ: everydayLife Επιστημονικός Υπεύθυνος: Αναγνωστάκης, Ηλίας, Κύριος Ερευνητής / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ) / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) Ο Κύκλος Ομιλιών εντάσσεται στο πρόγραμμα «Καθημερινός και κοινωνικός βίος των Βυζαντινών» Συντονισμός και Διαμόρφωση προγράμματος: Παπαγεωργιάδου, Χαρίκλεια, Διευθύντρια Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ) / Τμήμα Ελληνικής & Ρωμαϊκής Αρχαιότητος (ΚΕΡΑ) / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) Λεοντσίνη, Μαρία, Ερευνήτρια, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ) / Τμήμα Βυζαντινών Ερευνών (ΚΒΕ) / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) Δρακοπούλου, Ευγενία, Διευθύντρια Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ) / Τμήμα Βυζαντινών Ερευνών (ΚΒΕ) / Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ)
Εμφανίζεται στις συλλογές:	Μορφωτικές Εκδηλώσεις Τομέας Βυζαντινών Ερευνών - Επιστημονικό έργο